Bitcoin ETF là gì? Sự khác biệt giữa Bitcoin ETF Spot và Bitcoin ETF Futures
Bitcoin ETF là gì? Tại sao cần có Bitcoin ETF? Liệu Bitcoin ETF có phải phương án mang đến cách tiếp cận đơn giản hơn cho những người muốn đầu tư BTC? Cùng tìm hiểu về Bitcoin ETF trong bài viết hôm nay.
Trước đây, tin tức Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) thông qua một Bitcoin Futures ETF là một trong những tin tức gây sốt của thị trường. Ở thời điểm mới bắt đầu được ra mắt, các loại Bitcoin ETF đã nhận được sự quan tâm rất lớn của thị trường với những ưu điểm mà chúng mang lại.
Trước khi tìm hiểu về Bitcoin ETF, chúng ta sẽ tìm hiểu về các loại quỹ ETF, một khái niệm đã xuất hiện từ trước đó khá lâu trên thị trường tài chính truyền thống. Như vậy, một quỹ ETF là gì?
1. Quỹ ETF là gì?
Quỹ ETF (Exchange-traded fund) hay còn được gọi là quỹ hoán đổi danh mục, là một quỹ đầu tư được thiết kể để mô phỏng theo biến động của một bộ chỉ số nhất định. Có thể hiểu ETF là một rổ chứa các loại tài sản như hàng hoá, trái phiếu, cổ phiếu khác nhau. Thay vì đầu tư vào một loại tài sản nhất định, bạn đầu tư vào một bộ chỉ số bao gồm nhiều loại tài sản có tính chất tương đồng.
2. Bitcoin ETF là gì?
Bitcoin ETF (hay còn gọi Bitcoin exchange-traded fund) là một nhóm các tài sản liên quan đến giá của BTC được các công ty mua, chứng khoán hóa và bán hoặc giao dịch trên các sàn giao dịch truyền thống thay vì sàn giao dịch tiền mã hóa.
Mục đích đằng sau những ETF này là cung cấp phương tiện tiếp cận tiền điện tử cho các nhà đầu tư không thoải mái, gặp rắc rối với các thao tác khi đầu tư vào các loại tài sản này mà không cần thật sự sở hữu chúng.
Bitcoin ETF sử dụng cấu trúc tương tự như ETF truyền thống để cho phép giao dịch. Giá của ETF sẽ theo sát giá của Bitcoin. Khi giá trị của Bitcoin tăng và giảm, giá trị của ETF sẽ tăng và giảm tương ứng.
Có 2 loại Bitcoin ETF chính: Bitcoin Physical ETF và Bitcoin Futures ETF.
Mặc dù Hoa Kỳ vẫn chưa phê duyệt bất kỳ loại Bitcoin ETF spot nào, nhưng nó vẫn tồn tại ở các khu vực khác. Sự phổ biến ngày càng tăng của ngành tiền mã hóa đã cho phép các tổ chức phát hành Bitcoin ETF ở các quốc gia khác. Các ví dụ đáng chú ý bao gồm:
- Canada: 3IQ Coinshares, Purpose Bitcoin và CI Galaxy Bitcoin
- Châu Âu: 21Shares Bitcoin ETP, BTCetc – ETC Group Physical Bitcoin, VanEck Bitcoin ETN, Iconic Funds Physical Bitcoin ETP và Bitpanda Bitcoin ETC
- Brazil: Bitcoin ETF của QR Capital Jersey: WisdomTree Bitcoin
3. Tổng quan về Bitcoin ETF tại Hoa Kỳ
Mặc dù quỹ ETF tồn tại ở nhiều thị trường khác nhau, tuy nhiên khi nói về chúng, nhiều người vẫn thường quan tâm đến các quỹ ETF trên thị trường Hoa Kỳ. Việc đạt được sự chấp thuận của SEC là một thách thức lớn đối với những tổ chức muốn phát hành Bitcoin ETF với hàng chục đơn đăng ký và đề xuất bị từ chối trong vài năm qua.
Vào tháng 6 năm 2022, Grayscale Investments gửi đề xuất chuyển đổi Bitcoin Trust (GBTC) của mình thành một Bitcoin ETF spot nhưng đã bị SEC thẳng thừng từ chối. Trong khoảng thời gian đó, SEC cũng đã từ chối đơn đăng ký cho một Bitcoin ETF spot khác của Bitwise.
Tuy nhiên, vẫn có đơn đăng ký của một số tổ chức được SEC thông qua. Điển hình là vào tháng 10 năm 2021, SEC đã thông qua đơn đăng ký cho Bitcoin ETF futures đầu tiên của ProShares với tên là ProShares Bitcoin Strategy ETF (BITO). Chỉ trong chưa đầy 12 giờ sau khi niêm yết trên sàn chứng khoán New York, BITO đã đạt được hơn 1 tỷ USD khối lượng giao dịch. Cũng trong thời gian đó, quỹ Bitcoin ETF của Valkyrie cũng đã được SEC phê duyệt và được giao dịch trên sàn chứng khoán Nasdaq.
Nhìn chung, SEC chỉ thông qua các đơn đăng ký Bitcoin ETF futures và từ chối thông qua Bitcoin ETF spot bởi vì tính biến động cao, bản chất không được kiểm soát và dễ bị thao túng của BTC. Điều này cho thấy rằng các nhà đầu tư Hoa Kỳ sẽ không được tiếp cận với Bitcoin ETF spot trong tương lai gần.
4. Lợi ích của Bitcoin ETF
- Thuận tiện: Bitcoin ETF không yêu cầu nhà đầu tư phải học cách sử dụng ví tiền mã hóa hoặc mở tài khoản tại các sàn giao dịch tiền tiền mã.
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Một quỹ ETF có thể bao gồm nhiều hơn một loại tài sản. Người sở hữu Bitcoin ETF có thể nắm giữ BTC, cổ phiếu liên quan đến Bitcoin và các tài sản khác như một phần của quỹ. Ngay cả khi nó chỉ bao gồm BTC, các nhà đầu tư vẫn có thể chọn Bitcoin ETF để đa dạng hóa danh mục đầu tư mà họ nắm giữ tại thị trường truyền thống.
- Mức giá dễ tiếp cận: Một trong những trở ngại đáng kể nhất đối với nhà đầu tư khi mua BTC đó chính là giá cả. Ngay cả khi Bitcoin giảm xuống mức 25.000 USD như hiện tại, các nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn không có khả năng sở hữu được 1 BTC. Trong khi đó, Bitcoin ETF cho phép nhà đầu tư tiếp xúc với BTC trong phạm vi ngân sách, mức độ chấp nhận rủi ro và mục tiêu đầu tư của mình.
5. Nhược điểm của Bitcoin ETF
Ngoài những ưu điểm trên, Bitcoin ETF cũng không phải là không có nhược điểm:
- Phí quản lý: Các quỹ ETF thường thu phí quản lý hàng năm cho các hoạt động họ cung cấp. So với việc chịu phí 1 lần (thậm chí 0%) khi mua bán trên một số sàn giao dịch tiền điện tử, việc sở hữu cổ phần trong một Bitcoin ETF có thể dẫn đến phí quản lý cao theo thời gian.
- Thời gian giao dịch: Thị trường crypto hoạt động 24/7, nhà đầu tư có thể tham gia vào bất cứ thời điểm nào. Tuy nhiên, Bitcoin ETF sẽ chỉ giao dịch tuỳ theo thời gian mở và đóng cửa của thị trường chứng khoán.
- Mất tính năng thanh toán: Bitcoin có thể được sử dụng là phương tiện thanh toán tại một vài quốc gia, nhưng Bitcoin ETF tất nhiên không thể sử dụng trực tiếp để thanh toán, điều này làm mất khoản thanh toán tức thời.
- Giá ETF khác so với giá trị thực của Bitcoin: Các quỹ ETF theo dõi giá cả của một nhóm tài sản cơ sở được quản lý, do đó đôi khi giá ETF không phải lúc nào cũng khớp với giá trị tài sản ròng của quỹ.
6. Phân loại Bitcoin ETF
Bitcoin Physical ETF
Bitcoin Physical ETF hay còn gọi là Bitcoin spot ETF, là quỹ ETF hoạt động giống như các loại ETF trong thị trường truyền thống. Các công ty quản lý quỹ sẽ thực hiện việc mua BTC, các nhà đầu tư có thể tham gia đầu tư bằng cách mua cổ phần trong ETF, các cổ phần này đại diện cho quyền sở hữu BTC, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư đang gián tiếp sở hữu BTC mà không phải chịu các rủi ro liên quan tới thị trường crypto. Điều này cũng có nghĩa giá trị của các loại quỹ BTC ETF này sẽ theo sát giá trị thực tế BTC được giao dịch trên thị trường.
Đã có nhiều quỹ ETF liên quan tới Bitcoin được SEC thông qua, tuy nhiên, đó chủ yếu là Bitcoin Futures ETF, trên thực tế vẫn chưa có bất kì Bitcoin Physical ETF nào được SEC cho phép giao dịch trên các thị trường chứng khoán Mỹ.
Mới đây, SEC đã tiếp tục từ chối đơn đăng ký của Grayscale Investments để chuyển đổi Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) thành một loại Bitcoin Spot-based ETF. Tuy nhiên, các loại Bitcoin Physical ETF lại được chấp nhận rộng rãi hơn ở các quốc gia khác như Canada, Brazil…
Một vài ví dụ về các quỹ Bitcoin ETF đầu tư vào Bitcoin spot: Evolve Bitcoin ETF (EBIT), Purpose Bitcoin ETF (BTCC), Jacobi Bitcoin Exchange Traded Fund…
Bitcoin Futures ETF
Do SEC từ trước đến nay vẫn ủng hộ các quỹ ETF gắn với hợp đồng tương lai Bitcoin của Chicago Mercantile Exchange (CME), ở thời điểm hiện tại, các tài sản cơ bản trong Bitcoin ETF trên các thị trường chứng khoán Mỹ thường được liên kết với các hợp đồng tương lai Bitcoin và giao dịch trên các sàn giao dịch như New York Stock Exchange ARCA, Nasdaq…
Hợp đồng tương lai là một hợp đồng thoả thuận giữa hai bên, nhằm trao đổi một tài sản cụ thể với chất lượng và số lượng chuẩn hóa, với giá thỏa thuận hôm nay nhưng lại giao hàng vào một thời điểm khác trong tương lai.
Như vậy, hợp đồng tương lai BTC là một thoả thuận giữa 2 bên để trao đổi một đơn vị hợp đồng Bitcoin, quỹ sẽ tạo ra cổ phiếu với giá dựa trên giá hiện tại của một đơn vị hợp đồng và đưa ra trao đổi mua bán trên sàn. Vì vậy, Bitcoin futures ETF được đảm bảo bởi giá Bitcoin ở những thị trường phái sinh (tỷ lệ tham chiếu Bitcoin BRR của CME) thay vì giá trị Bitcoin spot.
Một vài ví dụ về các quỹ Bitcoin Futures ETF: ProShares Bitcoin Strategy ETF (BITO), Valkyrie Bitcoin Strategy ETF (BTF), VanEck Bitcoin Strategy ETF (XBTF), Global X Blockchain & Bitcoin Strategy ETF (BITS), ProShares Short Bitcoin ETF (BITI)…
7. Tầm quan trọng của Bitcoin ETF
Bitcoin ETF cho phép nhà đầu tư đa dạng hóa khoản đầu tư một cách dễ dàng mà không cần sở hữu trực tiếp tài sản mà quỹ theo dõi. Những quỹ ETF này cung cấp một giải pháp đơn giản để mua và bán tài sản, giúp tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
Bitcoin ETF là một phiên bản mô phỏng giá trị của đồng tiền mã hóa có vốn hóa lớn nhất thế giới, cho phép nhà đầu tư có thể tiếp cận với Bitcoin mà không cần phải thực hiện các giao dịch phức tạp như trong thị trường tiền mã hóa. Người nắm giữ Bitcoin ETF không đầu tư trực tiếp vào BTC, do đó không cần lo lắng về các quy trình lưu trữ và bảo mật phức tạp liên quan đến tài sản tiền mã hóa. Vì những lợi ích này, một quỹ Bitcoin ETF sau khi được chấp thuận, có thể thu hút một luồng vốn đầu tư mạnh mẽ vào thị trường tiền mã hóa.
Nhiều người kỳ vọng nếu ETF Bitcoin Spot được thông qua, nó sẽ mở ra một cánh cửa mới để vốn đầu tư đổ vào đồng tiền mã hóa lớn nhất thế giới, bởi ETF này sẽ được giao dịch trên một sàn chứng khoán lớn của Mỹ, cho phép nhà đầu tư cá nhân, các tổ chức lớn và thậm chí là quỹ hưu trí tham gia.
Một ưu điểm của Bitcoin ETF đó là nhà đầu tư có thể bán khống chúng nếu họ tin rằng giá BTC sẽ giảm trong tương lai, điều mà không thể thực hiện trong giao dịch truyền thống.
Một ưu điểm khác là Bitcoin ETF giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian tìm hiểu thị trường. Khi một nhà đầu tư chứng khoán muốn tham gia vào không gian tiền mã hóa nhưng không có đủ thời gian để nghiên cứu về thị trường, anh ta có thể tập trung vào việc giao dịch một công cụ mà anh ta hiểu rõ hơn, và ở đây chính là Bitcoin ETF.
8. Kết luận
Bitcoin ETF là một trong những bước tiến lớn trong việc đưa tiền mã hóa tiếp cận với các nhà đầu tư truyền thống cũng như đẩy mạnh việc hợp thức hóa crypto trên toàn thế giới. Thông qua bài viết trên, Theblock101 hy vọng bạn đọc đã có thêm những kiến thức mới về Bitcoin ETF cũng như lợi ích và vai trò của nó đối với Bitcoin nói riêng và thị trường tiền mã hóa nói chung.
Disclaimer: Bài viết mang mục đích cung cấp thông tin, không phải lời khuyên tài chính.
